Γράφει ο Δημήτρης Φεργάδης**
Απλή, μεστή, επαρκής. Και αγαπητική. Πολύ. Η απάντηση της Άννας. Της κόρης μου. Εδώ και τριάντα, κοντά, χρόνια φυσικοθεραπεύτρια στο Θριάσειο Νοσοκομείο.
Αυτά… σαν αφορμή… για τα παρακάτω.
Γιατί εδώ και τρεις –καβάλα- μήνες μας επιβεβαίωσαν, αρμοδίως, για την σοβαρότητα της κατάστασης της Υγείας μου. Καρκίνος…
- Ωπα!!! Τα πιάσαμε τα λεφτά μας!!! Λαχείο… Λαϊκόν, το λοιπόν;
Παγωμάρα. Συνάντηση του απόλυτα ψυχρού με το απόλυτο θερμό. Η Ζωή εν κενώ. Η Ζωή εν καινώ. Ζενίθ-ναδίρ… ένα. Ακροκέραμα…
Σοκ και δέος. Ανησυχία και αναζητήσεις. Ερωτηματικά και υπαρξιακά γιατί και διότι.
Μεταφυσικές και θρησκευτικές –υποσυνείδητες- προσεγγίσεις. Βιολογικές και… οντολογικές ερμηνείες. Τυχαιότητα.
Γιατί… εγώ;
Κι ένα μέτρο κοντά… κι ένα λεπτό μακρυά η… αναγκαία προσγείωση.
Γιατί έτσι… Γιατί και έτσι «… η Ζωή τραβά την ανηφόρα…» (από… Ρίτσο, αυτό). Συχνά με σημαίες… συχνότερα χωρίς.
Τα κεφάλια… μέσα, τώρα – «Είσαι άρρωστος, τώρα… Βαριά… είσαι άρρωστος!!!».
Η επιστημονική κοινότητα παρούσα. Έτοιμη –δείχνει- να δώσει τις μάχες της. Με ανθρωπινά ανθρώπινο… πρόσωπο. (Με τον κυνισμό στο DNA ένιων να… καταπιέζεται… Γένοιτο!!!)
Γίνεται…; γίνεται, γίνεται, όταν και αν η πολιτεία και η επιστήμη βρουν το πώς και το γιατί η όποια «άκρη – άκρη μπορεί να έχει και την μέση της» (από Ελύτη, αυτό). Που… «μέση» στην περίπτωσή μας μπορεί να είναι ο ασθενής μας. Εγώ. Εσύ.
Ο,που και εν τω μεταξύ ο ασθενής αυτός και η κοινότητα (στενό και ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον…) προσπαθούν να βρουν τα «σανίδια» κάτω από τα πόδια τους. Εσωστρέφεια… Εντάσεις… Ανοχές – Δοκιμασία αντοχών. Μείγμα ανθρώπινο, αυτό. Φορτισμένο, συχνά, με… «ήλεκτρον». Στην άκρη του κύκλου… η κατάθλιψη.
Δύσκολο ν’ αποδεχθείς –πολύ δύσκολο- έτσι εύκολα κινδύνους ζωής, αυτονόητες, για πολλούς, παρενέργειες. Των θεραπειών. Ζόρικα τα πράματα.
«-Κουράστηκες… -Εγώ να δεις…» Ανθρώπινο (Πειραγμένος στίχος του Τάκη Μουσαφίρη)
Εϊ, εσύ… στους ώμους σου, όμως, κρατάς ουρανούς… Μπορείς (Επιρροή Μαγιακόφσκι… δφ)
Ωδινεν μυς… και έτεκεν όρος επιταφειακών κωδωνοκρουσιών. «Μηνυμάτων» και προβλημάτων. Η προσγείωση.
Αδυναμία, κόπωση, αλλοίωση ηχοχρώματος φωνής, απώλεια μαλλιών, σπυράκια, πανάδες, μυοσκελετικοί πόνοι, αποστροφή από τροφή, απώλεια ή και «διαστροφή» αίσθησης γεύσης…
Βιολογική κατάπτωση, σωματική εξαθλίωση, απελπισία, απελπ…
«… Φτάνει το πλοίο. Υψωμένη σημαία: Ίσως έρχεται ο κύριος Νομάρχης…» (Από Καρυωτάκη αυτό. «Πρέβεζα»)
Αυτά… και άλλα πολλά… Τα… κληρονομήματα. Της νόσου. Καταναγκασμοί… διατροφικοί. Απόγνωση… απόγ…
Η υπερβολή… Το μέτρον… Το άριστον… Η σύγχυση… Η συστημική αβελτηρία.
Ο… γλυκάνισος. Η Ιπποκράτεια προσέγγιση. Η ζώσα αχιβάδα. Στα καταγάλανα Αιγαιοπελαγίτικα νερά και βράχια. Το ζητούμενο ανθρώπινο. Το «ευ ζειν».
Και δεν είναι τα υποδέλοιπα περίεργα έτσι… μαζεμένα και εσωστρεφή, γιατί ο ασθενής γίνεται παράξενος, γιατί γίνεται ιδιότροπος.
Και δεν είναι, έτσι, γιατί ο γιατρός και οι υποδέλοιποι της «συνοδείας» είναι απρόσιτοι πια, είναι επαγγελματίες περισσότερο ή λιγότερο, τώρα.
Ούτε και επειδή, το στενό ή ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον νιώθει άβολα και αδύναμα στην διαχείριση τέτοιων καταστάσεων.
Το ενδιαφέρον κι η αγάπη, συχνά, και εύκολα καταλήγουν στον… ψυχαναγκασμό.
Φαύλος ο κύκλος… και… κοστοβόρος. Συχνά… υπερβάλλων. Η ψυχολογία του ασθενούς (Θε μου, γιατί ξοδεύεις… τόσο άδικα το μπλε σου… ή μήπως… να το… υποψιαστώ; Θεούλη μου;) ρόδι και άβυσσος… Πασχαλιές και κατιφέδες.
Εϊ, εσύ… στους ώμους σου κρατάς θάλασσες… Μπορείς (επιρροή Μαγιακόφσκι… δφ)
Ομως, η ζωή είναι εδώ. Και είναι αυτή… Με τα συστήματά της. Και είναι απαιτητική. Διεκδικητική.
Και ούτε που το βάζει κάτω. Και ούτε που κωλώνει με τα πικραμύγδαλα και με τους φλόμους.
Και είναι εδώ που σε θέλω πάλι, κάβουρα…
Σκοτάδι, δηλαδή; Ασφαλώς και όχι… Φάντη. Φώς… όμως, ναι… Φώς… φώς ιλαρόν. Και ανέσπερον. Μόνον. Ο Γολγοθάς πρέπει και μπορεί να μείνει πίσω. Μάς.
«Μια αστραπή είναι η ζωή μας… Κι όμως, προλαβαίνουμε…» (από Καζαντζάκη αυτό).
Αυτά… και γι’ αυτό και το σημείο τούτο, φαίνεται να είναι, ίσως και από τα πιο σοβαρά. Στη «σκοτούρα μας». Για την πορεία του ασθενούς.
Που πέρα από την επάρκεια της (αδιαπραγμάτευτα) παρεχόμενης θεραπευτικής αγωγής απαιτεί –κακά είναι τα ψέμματα…- και μια διακριτική, ψυχολογικά υποστηρικτική ατμόσφαιρα. Ανάλογη… τουλάχιστον, αυτής του… Δυστροπόπιγγα (λέγε με Γιώργο Θαλάσση) και της Μπρουνχίλντας κόντρα στον κατεργαράκο Δήμαρχο Χαρχούδα (από «Λιλιπούπολη» αυτά). Γενικώς… και διαχρονικώς… Συστημικώς και επί… παντός του επιστητού. Και την σήμερον.
Αγόμενος, λοιπόν… και φερόμενος ο ασθενής…; «Υποκείμενον», εν συνεχή, εντροπία;
Εϊ, εσύ, στους ώμους σου κρατάς βουνά… Μπορείς (επιρροή Μαγιακόφσκι… δφ)
Φεύγοντας από τα επείγοντα περιστατικά του Αγίου Σάββα ένα Σάββατο, μέσα Ιούνη –με την ευγενική συνοδεία της νεαράς πνευμονολόγου Βίκυς Πανούση- με «κατευόδωσε» η νεαρά χειρουργός κυρία Ελένη Μπαλαμπού με τον συνάδελφό της κύριο Ανδρέα Δάφνη. Δεν… μου έδωσε «συμβουλές»… Χαλαρά μου συνέστησε μόνο, δυο-τρία πράματα. Όπως, δηλαδή, θα μιλούσε, πιστεύω, στον μικρότερό της αδελφό. Για τη βραδυνή του έξοδο ας πούμε. Για τα ποτά… και τέτοια. Τόσο απλά. Την είδα για λίγο… και την θεώρησα γιατρό ΜΟΥ. Την νεαρά χειρούργο κυρία… Ελένη Μπαλαμπού. Αυτά… για ευήκοα ώτα…
Το πρωί της επομένης βγήκα ένα μικρό περίπατο. Στη γειτονιά μου. Τι να ντραπώ… Ποιον και γιατί.
Στην άκρη της βεράντας μου, εδώ και σαράντα –καβάλα- χρόνια, έχω φέρει από την Columbia (Studio 1936, κήπος μέχρι 13 Μάη 2006) μια θαλερή ροδίτσα. Τελευταία… κόντευε, να ξεραθεί… (Ποιος ν’ ασχοληθεί με την ροδίτσα…).
Η Μίνα, όμως, η γυναίκα μου, που «τα πανθ’ ορά», ευτυχώς, την πρόλαβε. Στο παρά πέντε…
Την φρόντισε, την κλάδεψε, την φρεσκοχωμάτισε, με τόση αγάπη και αμεσότητα, που σήμερα η ροδιά της Columbia είναι μια ολοπράσινη, ζουμπουρλούδικη ροδίτσα, έτοιμη να λουλουδίσει, έτοιμη να καρπίσει…
Εϊ, εσύ… στους ώμους σου κρατάς του κόσμου τις ελπίδες. Μπορείς (επιρροή από Μαγιακόφσκι… δφ)
Και εγώ που σε όλες αυτές τις δραστηριότητες ήμουν, αδύναμος και εξουθενωμένος από την αρρώστια, ηχηρά απών, από τα πάντα, ένοιωθα, συχνά, από λίγο έως λίγο πιο πολύ άβολα.
Που δεν βοήθησα, μήτε στο κατ’ ελάχιστον, την Μίνα, στην προσπάθειά της να γυάννει, εκτός από εμένα και την ροδίτσα μου.
Είπαμε, όμως… λίγο άβολα. Ένοιωθα. Και μέχρις εκεί. Όχι, βέβαια, και ποτές ντροπή. Γιατί, έμαθα καλά, πια, πως η όποια αρρώστια σίγουρα δεν μπορεί, ποτές, να είναι ντροπή.
«Στο ’πα, δεν στο ’πα, ρε μπαμπά»; Η κόρη αυτά… η Άννα. Που ξέρει… και νοιώνει…
Ας υγιαίνουμε, το λοιπόν. Η Ζωή μας χρωστάει. Το παλεύουμε… Το μπορούμε.
«Στα βράχια ελάφια πελεκάν / τα σίδερα μασάνε» (Από Ρίτσο αυτό)
Εμείς, όμως, το παλεύουμε και νικάμε…
Τήν’ ελλα… ω Καλλίνικε. Τήν’ ελλα…
«Ευχητήριον Θριαμβικόν».
*Το κείμενο αυτό δεν φιλοδοξεί να υποκαταστήσει οιαδήποτε ιατρική οδηγία, γνωμάτευση ή θέση. Απλά είναι κείμενο πάσχοντος ασθενούς και παρόντος πολίτη.
** Συνταξιούχος. Ιστορικό στέλεχος της Βιομηχανίας της Δισκογραφίας, σε COLUMBIA και MINOS EMI. Συγγραφέας του βιβλίου «Με αφορμή την Columbia. Η βιομηχανία της δισκογραφίας στην Ελλάδα τον 20ό αιώνα». Εκδόσεις ΚΨΜ
